Landerd en Uden vormen in de toekomst één krachtige, groene gemeente Maashorst. Maar zijn ze daar klaar voor? Welke kansen en uitdagingen liggen er? Namens beide gemeenten maakte organisatieadviesbureau Berenschot een economische analyse (waarbij UOV De Kring zorgde voor inbreng/informatie vanuit de ondernemers). We lichten er enkele hoogtepunten uit.
Om te beginnen vergelijken we de gemeentes Uden en Landerd met elkaar in economische zin. Dat lijkt een prima huwelijk: beide gemeentes scoren goed op concurrentiekracht en sociale structuur. Uden scoort opvallend hoog op werkgelegenheid en de inkomens van zelfstandigen; Landerd blinkt uit in de criteria besteedbaar inkomen en WOZ-waarde. Daarnaast hebben ze beide hebben ze een sterke regionale structuur.
Mindere scores
Mindere scores zijn er ook. Dat zijn voor allebei de gemeentes innovatiekracht (er komen weinig ondernemers van buitenaf naar Uden/Landerd), regionale toegankelijkheid (het ontbreken van een treinverbinding en onvoldoende bereikbaarheid over de weg) en demografische druk (vergrijzing). In Landerd zijn ook nog vaardigheden & arbeidsmarkt en transitie energiesector aandachtspunten.
Kansen en bedreigingen
Dan de SWAT-analyse. Waar zijn Uden en Landerd goed in? Welke kansen levert dat op? En welke bedreigingen zijn er en hoe bieden we die het hoofd? Een overzicht.
Deze sterke eigenschappen…
- Veerkrachtig en divers MKB
- Natuurgebied Maashorst
- Gezellig centrum Uden met hoog voorzieningenniveau
- Fijne, rustige woonomgeving
- Sterk intern netwerk bedrijfsleven
- Gunstige geografische ligging in de driehoek van Den Bosch, Nijmegen en Eindhoven
- Veel gespecialiseerde ZZP’ers actief
… leiden tot deze kansen:
- Toenemende behoefte aan rust en natuur
- Flexibilisering van werk en werkomgeving
- Ontwikkeling vrijetijdseconomie: all-service centrum
- Toenemende vraag naar technisch personeel (drijvende kracht: energietransitie)
- Groei online platforms en e-commerce
- Verwachte toename omvang van de zorgeconomie
En deze zwakten…
- Beperkt woningaanbod, met name voor starters
- Ontbreken van beroepsonderwijs
- Beperkte bereikbaarheid
- Ontbreken van boegbeelden in het bedrijfsleven
- Beperkte participatie in regionale netwerken (bedrijfsleven, overheid, onderwijs)
- Beperkte uitbreidingsmogelijkheden op bestaande bedrijventerreinen
… veroorzaken deze bedreigingen:
- Mismatch op de arbeidsmarkt
- Aantrekkingskracht grote stedelijke agglomeraties op jongeren
- Schaalvergroting en clustervorming van grote bedrijven en organisaties
- Wetgeving voor intensieve veehouderij: afname banen en andere invulling grondgebruik
- Omliggende gemeenten hebben sterke positionering op herkenbare thema’s
Speerpunten
Berenschot gebruikte de SWAT-analyse als bron voor een ‘longlist’ met speerpunten. Sommige zijn vooral inhoudelijk richtinggevend; andere juist uitvoeringsgericht. Dit zijn de speerpunten:
-
Doorontwikkeling van het MKB
Het koesteren van de kracht van het aanwezige MKB en het faciliteren en stimuleren van het ondernemerschap in de gemeente. De gemeente brengt eventuele bottlenecks voor het lokale ondernemerschap in kaart en werkt aan de verbetering hiervan.
-
Aantrekken en behouden van 55-plussers
Dit betreft enerzijds het aantrekken van de 55-plusser van buiten de gemeente die als recreant (een aantal dagen) komt verblijven om te ontspannen en te recreëren in de gemeente Maashorst. Anderzijds gaat het om het behouden en aantrekken van deze leeftijdsgroep als inwoners van de gemeente Maashorst, waar het prettig (‘op stand’) oud worden is.
-
Ruimte geven aan vrijetijdsondernemers
Het versterken van de huidige kernkwaliteiten rondom het natuurgebied de Maashorst en het centrum van Uden. De gemeente ondersteunt de groei van de vrijetijdseconomie en werkt samen met ondernemers aan de profilering en gebiedsmarketing.
-
Verkennen potentie fieldlabs voor innovatie in economische groeisectoren
Dit is enerzijds een extra stimulans voor het lokale MKB om te innoveren op kansrijke thema’s en anderzijds een mogelijkheid om jongeren (en daarmee toekomstig arbeidspotentieel) aan te trekken.
-
Vergroten van de aantrekkelijkheid van Maashorst voor jongvolwassen
Inzetten op een bruisend centrum (zowel van Uden als van andere kernen), vergroten van het aanbod aan betaalbare startersen gezinswoningen, goede bereikbaarheid en behoud van voorzieningen gericht op jonge gezinnen.
-
Verdiepende analyse van interactie met omliggende regio’s
Het inzichtelijk maken van de economische relaties van toelevering van bedrijven vanuit Maashorst naar omliggende regio’s (input-outputanalyse).
-
Actievere participatie in de regio
Participatie in regionale netwerken door als gemeente deel te nemen in regionale samenwerkingen. Daarnaast op zoek gaan naar ambassadeurs/boegbeelden vanuit het bedrijfsleven en andere grote werkgevers die de gemeente Maashorst duidelijker op de kaart zetten.
-
Faciliteren versterking netwerk
Het onderlinge netwerk van bedrijven, gemeenten en andere instellingen verder versterken door meer vanuit de gezamenlijkheid op te treden. Enerzijds het verhogen van de organisatiegraad van het bedrijfsleven, anderzijds verder versterken van de samenwerking en interactie tussen gemeente en bedrijfsleven.
-
Verkenning behoeften uitbreiding bedrijventerreinen
In afstemming met de regio en in balans met keuzes voor de leefomgeving.
-
Lobby op verbeteren van de bereikbaarheid
Wanneer de eventuele treinverbinding tussen Nijmegen en Eindhoven concreter wordt: inzetten op lobby ter verbetering van de bereikbaarheid door aansluiting op deze verbinding.
-
Versterken van toekomstbestendige leer- en ontwikkelactiviteiten
Er zijn veel kleine bedrijven in de gemeente, die relatief weinig tijd en middelen beschikbaar hebben voor ontwikkeling. Een divers MKB betekent ook dat er relatief weinig grote partijen zijn die innovatie leiden (het ecosysteem is minder piramidaal). Ook gezien de toekomstige arbeidsmarktproblematiek, het ontbreken van beroepsonderwijs en het belang van benodigde toekomstige kennis en vaardigheden, is het gezamenlijk oppakken van (strategische) vraagstukken en kennisdeling van belang. Hier is een rol weggelegd voor de overkoepelende ondernemersvereniging.
De volgende stap
Berenschot adviseert de gemeente Maashorst om bij discussiëren over de economische ambitie alle relevante partijen (zoals UOV De Kring) te betrekken. Dat zijn bijvoorbeeld inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Het bureau ziet de eerder genoemde speerpunten als bruikbare vertrekpunten. Werk aan de winkel!
Deze tekst is een samenvatting van de economische analyse. Verder lezen? Bekijk het gehele document.
